علل دگردیسی ریشههای اساطیری شخصیت سودابه در داستان سیاوش شاهنامه
نویسنده
چکیده مقاله:
پژوهش حاضر بر آن است که علل و عوامل تغییر و دگرگونی عظیم الهۀ باستانی آب را مورد بررسی قرار دهد. در عصر ماقبل تاریخ، بر اثر پدیدة وامگیریِ اسطوره، باورها و آیینهای مربوط به الهه آب به ماوراءالنهر کشیده شده است. همزمان با شکلگیری نهایی داستانهای حماسی در ایران این الهه علاوه بر تحولات اجتناب ناپذیر اساطیری در جریان تلفیق و هماهنگی با الگوهای مردسالارانة قبایل هندوایرانی کهن و تطبیق با سنتهای اجتماعی رایج آن سامان، در افواه نقالان و گوسانان دربارهای پارتیان اشکانی و کوشانیان به جایگاه بس فروتری هبوط کرد تا جایی که به طور کلی از جهان خدایان پایین آمد. الهه آب با فراموش شدن ریشه و اصل آسمانیاش و تحتتأثیر خوارمایه انگاری زن و تغییرات متعدد سرانجام در شاهنامه خصوصیات نو پذیرفت و به صورت سودابه درآمد. از سوی دیگر دُموزی ایزد نباتی ِمرتبط با الهة بینالنهرینی نیز در اساطیر ایران بر اثر عامل شکستگی به دو تن تبدیل شد: یکی سیاوش که نقش و خویشکاری او همانند ایزد مقتول نباتی بینالنهرینی است و دیگری کیخسرو که نقش ایزد بازآینده و تجدید حیات کنندة سیاوش را دارد. این شخصیتها به صورت داستان سیاوش و سودابه و همچنین کیخسرو به شاهنامة ابومنصوری و از آنجا نیز به شاهنامۀ فردوسی راه پیدا میکنند.
منابع مشابه
خیانت در شاهنامه (با نگاهی به دو داستان رستم و شغاد و سیاوش و سودابه)
در فایل اصل مقاله موجود است.
متن کاملداستان سودابه و سیاوش از منظری دیگر
داستان سیاوش و سودابه، از شاهکارهای فردوسی است که در آن، شاهد رویارویی دو ابرقهرمانیم. تأمّل ژرف در این داستان ما را متقاعد میکند که بنیان آن بر تقابل عقل و عشق، عصمت و عصیان و در تحلیل نهایی غریزه و فرهنگ استوار است. براساس آیین زرتشت، خیر و شر، در روزگاران نُه هزار سالة گمیزشن، همواره با هم درگیرند، امّا با لحاظ نگرة مذهب مهر (میتراییسم) آن دو، در عین حال که در نمود با یکدیگر میستیزند، بودی یگ...
متن کاملداستان سودابه و سیاوش از منظری دیگر
داستان سیاوش و سودابه، از شاهکارهای فردوسی است که در آن، شاهد رویارویی دو ابرقهرمانیم. تأمّل ژرف در این داستان ما را متقاعد می کند که بنیان آن بر تقابل عقل و عشق، عصمت و عصیان و در تحلیل نهایی غریزه و فرهنگ استوار است. براساس آیین زرتشت، خیر و شر، در روزگاران نُه هزار سالة گمیزشن، همواره با هم درگیرند، امّا با لحاظ نگرة مذهب مهر (میتراییسم) آن دو، در عین حال که در نمود با یکدیگر می ستیزند، بودی یگ...
متن کاملشخصیت سودابه و سیندخت در شاهنامه مطالعه تطبیقى
یکى از راههاى شناخت زنان در هر جامعه، بررسى نگرش ادبیات بدانهاست. شاهنامه فردوسى، یکى از آثارى است که در این زمینه مىتواند نقش مهمى داشته باشد. هدف از نگارش این مقاله نیز تحلیل رفتارها و کنشهاى مختلف سودابه و سیندخت در شاهنامه بر اساس تیپ شخصیتى آنهاست. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیل محتوا است. عمده نتایج پژوهش این بود که سودابه جزو شخصیتهاى "پرشور" است؛ به همین سبب براى رسیدن به...
متن کاملخیانت در شاهنامه (با نگاهی به دو داستان رستم و شغاد و سیاوش و سودابه)
در فایل اصل مقاله موجود است.
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 13 شماره 48
صفحات 197- 242
تاریخ انتشار 2017-11-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023